Υπό ειδικές και αυστηρές συνθήκες θα κρατούνται στο εξής σε ξεχωριστές φυλακές αλλά και σε διαφορετικά κελιά, μέσα στα σωφρονιστικά καταστήματα, επικίνδυνοι υπόδικοι και κατάδικοι, διωκόμενοι για συμμετοχή σε εγκληματικές οργανώσεις και όσοι στασιάζουν οργανωμένα κατά τη διάρκεια της κράτησής τους. Νομοσχέδιο του υπουργείου Δικαιοσύνης, που θα δοθεί την επόμενη εβδομάδα σε δημόσια διαβούλευση από τον υπουργό Χαρ. Αθανασίου, περιλαμβάνει 13 άρθρα, με τα οποία αλλάζει το σύστημα κράτησης στις φυλακές. Παράλληλα, ενισχύεται σημαντικά ο ρόλος της Ελληνικής
Αστυνομίας στη φρούρηση εντός και εκτός σωφρονιστικών καταστημάτων. Η αναγκαιότητα των νέων ρυθμίσεων προέκυψε ως απότοκος των τελευταίων περιστατικών «εξαφάνισης», κυρίως, καταδίκων και υποδίκων για τρομοκρατική δράση, αλλά και άλλων που κρατούνται για βαριά ποινικά αδικήματα.
Ειδικότερα, σύμφωνα με τις νέες ρυθμίσεις, ιδρύονται, για πρώτη φορά στη χώρα μας, φυλακές με υψηλό δείκτη ασφαλείας. Θα ονομάζονται καταστήματα «τύπου Γ», όπου θα κρατούνται οι υπόδικοι και οι κατάδικοι για βαριάς μορφής εγκληματική συμπεριφορά, μεταξύ των οποίων και οι διωκόμενοι με βάση τον αντιτρομοκρατικό νόμο. Το καθεστώς κράτησής τους προδιαγράφεται από το νέο νομοθέτημα ως εξαιρετικά αυστηρό, ανάλογο εκείνων που εφαρμόζονται σε χώρες της Ε.Ε. και στις ΗΠΑ.
Οσοι θα κρατούνται σε αυτές τις φυλακές -η πρώτη θα λειτουργήσει στον Δομοκό- δεν θα μπορούν να λαμβάνουν άδειες κατά τη διάρκεια της κράτησής τους. Επίσης οι μεταγωγές τους και οι όποιες μετακινήσεις τους θα γίνονται με ευθύνη της ΕΛ.ΑΣ., της οποίας ο ρόλος αναβαθμίζεται και περιλαμβάνει εκτός της εξωτερικής φρούρησης των φυλακών και ενέργειες εντός των σωφρονιστικών καταστημάτων. Προβλέπεται, μάλιστα, για λόγους δημόσιας τάξης και ασφάλειας, οι κρατούμενοι με ειδική διαβάθμιση επικινδυνότητας να κρατούνται κατά καιρούς -σε περιπτώσεις μεταγωγών- σε αστυνομικά τμήματα για να μηδενίζεται ο κίνδυνος απόδρασης κατά τη μεταγωγή τους από τις φυλακές σε δικαστήρια η δικαστικές αρχές.
Οπως προβλέπεται στις νέες ρυθμίσεις, υψηλής επικινδυνότητας κακοποιοί, πέραν της ειδικής φυλακής υψίστης ασφαλείας, θα μπορούν να κρατούνται και σε άλλα σωφρονιστικά καταστήματα σε ειδικά διαμορφωμένους χώρους-κελιά, που επίσης θα έχουν τα χαρακτηριστικά της φυλακής, με υψηλή διαβάθμιση ασφαλείας. Τα κελιά αυτά θα ονομάζονται «τύπου Γ» και θα έχουν ειδική φρούρηση και αυξημένα μέτρα ασφαλείας. Η διακίνηση των κρατουμένων σε αυτά θα γίνεται πάντα, όπως και στη φυλακή υψίστης ασφαλείας, με ευθύνη των αστυνομικών αρχών.
Οι φυλακές θα χωρίζονται στο εξής σε τρεις κατηγορίες. Η πρώτη, τύπου Α, όπως την περιγράφει το νέο νομοσχέδιο, όπου θα κρατούνται υπόδικοι και κατάδικοι για χρέη και όσοι γενικά εκτίουν ποινές φυλάκισης έως πέντε χρόνια. Στη δεύτερη, τύπου Β, θα κρατούνται υπόδικοι αλλά και κατάδικοι με «μεσαίας» ποινικής αξιολόγησης παραβατική συμπεριφορά, κακουργήματα που επισύρουν καθείρξεις όχι όμως ισόβια. Και τις φυλακές τύπου Γ, με κρατουμένους, υποδίκους και καταδίκους με υψηλή επικινδυνότητα. Την κρίση για το πού θα κρατείται κάποιος θα κάνει, σύμφωνα με τις νέες ρυθμίσεις, αρμόδιος εισαγγελέας. Σε περιπτώσεις που η αξιολόγησή του θεωρείται εσφαλμένη, θα μπορεί ο κρατούμενος να προσφύγει δικαστικά και να διεκδικήσει μεταβολή του χώρου κράτησής του. Για τους κρατουμένους των φυλακών Α τύπου προβλέπεται διαδικασία χορήγησης αδειών χωρίς να απαιτούνται εξαιρετικές προϋποθέσεις, ενώ για όσους κρατούνται σε φυλακές τύπου Β οι άδειες χορηγούνται μεν, αλλά με αυστηρότερα κριτήρια.
Τη φρούρηση των σωφρονιστικών καταστημάτων αναλαμβάνει με ευρείες αρμοδιότητες ειδικό σώμα της ΕΛ.ΑΣ, το οποίο, σε εξαιρετικές περιπτώσεις, θα έχει αρμοδιότητα επιβολής της τάξης μέσα στις φυλακές, όπως για παράδειγμα, όταν εκδηλώνονται στάσεις, οργανωμένες προσπάθειες απόδρασης κ.λπ. Προβλέπεται, μάλιστα, και η χρήση όπλων σε ειδικές περιπτώσεις προς αντιμετώπιση εξαιρετικών καταστάσεων από τις οποίες κινδυνεύουν ανθρώπινες ζωές.
Τέλος, δίδεται η δυνατότητα σε συνταξιούχους δικαστές αλλά και αστυνομικούς με βαθμό ταξίαρχου και άνω, να διορίζονται διευθυντές φυλακών, ενώ ορίζονται προϋποθέσεις απόλυσης κρατουμένων που πάσχουν από σοβαρές νόσους, αλλά και κρατουμένων που έχουν καταδικαστεί σε καθείρξεις έως 10 χρόνια και έχουν εκτίσει ήδη τα 2/5 της ποινής τους.
Αυξημένες οι αρμοδιότητες της ΕΛ.ΑΣ.
Ως απόρρητη χαρακτηρίζεται, σύμφωνα με τον νέο νόμο για τις φυλακές, η απόφαση του υπουργού Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη για τον κανονισμό των αρμοδιοτήτων της αστυνομικής δύναμης που θα φρουρεί τα σωφρονιστικά καταστήματα και κυρίως τις φυλακές όπου θα κρατούνται υπόδικοι και κατάδικοι «υψηλής επικινδυνότητας».
Ορίζεται μάλιστα σε άρθρο του νέου νομοσχεδίου ότι η απόφαση αυτή, που θα περιγράφει λεπτομερώς τις αρμοδιότητες των αστυνομικών, δεν θα δημοσιεύεται ούτε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
Και τούτο, διότι, όπως αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση του νομοσχεδίου, θα περιλαμβάνει στοιχεία που σχετίζονται με την επιχειρησιακή τακτική που θα ακολουθείται σε περιπτώσεις μεταγωγών επικίνδυνων κακοποιών, φρούρησης των ειδικών φυλακών αλλά και των ειδικών κελιών, που θα υπάρχουν μέσα στα σωφρονιστικά καταστήματα..
Ολοι οι υπόδικοι και κατάδικοι που θα κρατούνται στις φυλακές τύπου Γ θα μετάγονται, θα νοσηλεύονται εκτός φυλακών και θα προσάγονται στα δικαστήρια μόνο με την ευθύνη της ειδικής ομάδας της ΕΛ.ΑΣ., που θα συγκροτεί στο εξής το σώμα φρούρησης των σωφρονιστικών καταστημάτων. Επίσης, με το νομοσχέδιο προβλέπονται διαδικασίες για την τήρηση ειδικού αρχείου γενετικού υλικού στη Διεύθυνση Εγκληματικών Ερευνών της ΕΛ.ΑΣ., που θα εποπτεύεται από εισαγγελικό λειτουργό. Στο αρχείο θα τηρούνται στοιχεία από τις έρευνες έως ότου εκδοθεί απαλλακτικό βούλευμα ή αμετάκλητη αθωωτική απόφαση, ή τεθεί για οποιονδήποτε λόγο η ερευνώμενη υπόθεση στο αρχείο.
Οσοι θα κρατούνται σε αυτές τις φυλακές -η πρώτη θα λειτουργήσει στον Δομοκό- δεν θα μπορούν να λαμβάνουν άδειες κατά τη διάρκεια της κράτησής τους. Επίσης οι μεταγωγές τους και οι όποιες μετακινήσεις τους θα γίνονται με ευθύνη της ΕΛ.ΑΣ., της οποίας ο ρόλος αναβαθμίζεται και περιλαμβάνει εκτός της εξωτερικής φρούρησης των φυλακών και ενέργειες εντός των σωφρονιστικών καταστημάτων. Προβλέπεται, μάλιστα, για λόγους δημόσιας τάξης και ασφάλειας, οι κρατούμενοι με ειδική διαβάθμιση επικινδυνότητας να κρατούνται κατά καιρούς -σε περιπτώσεις μεταγωγών- σε αστυνομικά τμήματα για να μηδενίζεται ο κίνδυνος απόδρασης κατά τη μεταγωγή τους από τις φυλακές σε δικαστήρια η δικαστικές αρχές.
Οπως προβλέπεται στις νέες ρυθμίσεις, υψηλής επικινδυνότητας κακοποιοί, πέραν της ειδικής φυλακής υψίστης ασφαλείας, θα μπορούν να κρατούνται και σε άλλα σωφρονιστικά καταστήματα σε ειδικά διαμορφωμένους χώρους-κελιά, που επίσης θα έχουν τα χαρακτηριστικά της φυλακής, με υψηλή διαβάθμιση ασφαλείας. Τα κελιά αυτά θα ονομάζονται «τύπου Γ» και θα έχουν ειδική φρούρηση και αυξημένα μέτρα ασφαλείας. Η διακίνηση των κρατουμένων σε αυτά θα γίνεται πάντα, όπως και στη φυλακή υψίστης ασφαλείας, με ευθύνη των αστυνομικών αρχών.
Οι φυλακές θα χωρίζονται στο εξής σε τρεις κατηγορίες. Η πρώτη, τύπου Α, όπως την περιγράφει το νέο νομοσχέδιο, όπου θα κρατούνται υπόδικοι και κατάδικοι για χρέη και όσοι γενικά εκτίουν ποινές φυλάκισης έως πέντε χρόνια. Στη δεύτερη, τύπου Β, θα κρατούνται υπόδικοι αλλά και κατάδικοι με «μεσαίας» ποινικής αξιολόγησης παραβατική συμπεριφορά, κακουργήματα που επισύρουν καθείρξεις όχι όμως ισόβια. Και τις φυλακές τύπου Γ, με κρατουμένους, υποδίκους και καταδίκους με υψηλή επικινδυνότητα. Την κρίση για το πού θα κρατείται κάποιος θα κάνει, σύμφωνα με τις νέες ρυθμίσεις, αρμόδιος εισαγγελέας. Σε περιπτώσεις που η αξιολόγησή του θεωρείται εσφαλμένη, θα μπορεί ο κρατούμενος να προσφύγει δικαστικά και να διεκδικήσει μεταβολή του χώρου κράτησής του. Για τους κρατουμένους των φυλακών Α τύπου προβλέπεται διαδικασία χορήγησης αδειών χωρίς να απαιτούνται εξαιρετικές προϋποθέσεις, ενώ για όσους κρατούνται σε φυλακές τύπου Β οι άδειες χορηγούνται μεν, αλλά με αυστηρότερα κριτήρια.
Τη φρούρηση των σωφρονιστικών καταστημάτων αναλαμβάνει με ευρείες αρμοδιότητες ειδικό σώμα της ΕΛ.ΑΣ, το οποίο, σε εξαιρετικές περιπτώσεις, θα έχει αρμοδιότητα επιβολής της τάξης μέσα στις φυλακές, όπως για παράδειγμα, όταν εκδηλώνονται στάσεις, οργανωμένες προσπάθειες απόδρασης κ.λπ. Προβλέπεται, μάλιστα, και η χρήση όπλων σε ειδικές περιπτώσεις προς αντιμετώπιση εξαιρετικών καταστάσεων από τις οποίες κινδυνεύουν ανθρώπινες ζωές.
Τέλος, δίδεται η δυνατότητα σε συνταξιούχους δικαστές αλλά και αστυνομικούς με βαθμό ταξίαρχου και άνω, να διορίζονται διευθυντές φυλακών, ενώ ορίζονται προϋποθέσεις απόλυσης κρατουμένων που πάσχουν από σοβαρές νόσους, αλλά και κρατουμένων που έχουν καταδικαστεί σε καθείρξεις έως 10 χρόνια και έχουν εκτίσει ήδη τα 2/5 της ποινής τους.
Αυξημένες οι αρμοδιότητες της ΕΛ.ΑΣ.
Ως απόρρητη χαρακτηρίζεται, σύμφωνα με τον νέο νόμο για τις φυλακές, η απόφαση του υπουργού Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη για τον κανονισμό των αρμοδιοτήτων της αστυνομικής δύναμης που θα φρουρεί τα σωφρονιστικά καταστήματα και κυρίως τις φυλακές όπου θα κρατούνται υπόδικοι και κατάδικοι «υψηλής επικινδυνότητας».
Ορίζεται μάλιστα σε άρθρο του νέου νομοσχεδίου ότι η απόφαση αυτή, που θα περιγράφει λεπτομερώς τις αρμοδιότητες των αστυνομικών, δεν θα δημοσιεύεται ούτε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
Και τούτο, διότι, όπως αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση του νομοσχεδίου, θα περιλαμβάνει στοιχεία που σχετίζονται με την επιχειρησιακή τακτική που θα ακολουθείται σε περιπτώσεις μεταγωγών επικίνδυνων κακοποιών, φρούρησης των ειδικών φυλακών αλλά και των ειδικών κελιών, που θα υπάρχουν μέσα στα σωφρονιστικά καταστήματα..
Ολοι οι υπόδικοι και κατάδικοι που θα κρατούνται στις φυλακές τύπου Γ θα μετάγονται, θα νοσηλεύονται εκτός φυλακών και θα προσάγονται στα δικαστήρια μόνο με την ευθύνη της ειδικής ομάδας της ΕΛ.ΑΣ., που θα συγκροτεί στο εξής το σώμα φρούρησης των σωφρονιστικών καταστημάτων. Επίσης, με το νομοσχέδιο προβλέπονται διαδικασίες για την τήρηση ειδικού αρχείου γενετικού υλικού στη Διεύθυνση Εγκληματικών Ερευνών της ΕΛ.ΑΣ., που θα εποπτεύεται από εισαγγελικό λειτουργό. Στο αρχείο θα τηρούνται στοιχεία από τις έρευνες έως ότου εκδοθεί απαλλακτικό βούλευμα ή αμετάκλητη αθωωτική απόφαση, ή τεθεί για οποιονδήποτε λόγο η ερευνώμενη υπόθεση στο αρχείο.
Καθημερινή
της Ιωάννας Μάνδρου
