Η ανάληψη των καθηκόντων της νέας ηγεσίας της ΕΛ.ΑΣ σηματοδοτείται από μία ιδιαιτέρως δυσμενή συγκυρία παραγόντων και χρόνιων δυσχερειών τόσο στη λειτουργία των εσωτερικών δομών του Σώματος όσο και στον ευρύτερο τομέα της δημόσιας ασφάλειας. Εξ ου και οι προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει η νέα ηγεσία είναι αναμφίβολα οι μεγαλύτερες από ιδρύσεως του Σώματος.
Οι συνέπειες της οικονομικής κρίσης σε συνδυασμό με τις πεπαλαιωμένες δομές λειτουργίας της ΕΛ.ΑΣ, η ραγδαία αύξηση της εγκληματικότητας, το τεράστιο έλλειμμα σύγχρονης αστυνομικής διοίκησης, η οικονομική εξαθλίωση του αστυνομικού προσωπικού και πολλές άλλες σημαντικές παράμετροι, έχουν συντελέσει στη διόγκωση του προβλήματος.
Τα στατιστικά στοιχεία αποδεικνύουν ότι η κατάσταση της εγκληματικότητας στη χώρα μας τείνει να καταστεί ανεξέλεγκτη. Δεν είναι μόνο οι σοβαρές μορφές εγκλημάτων (ληστείες, ανθρωποκτονίες, εμπορία ανθρώπων, λαθρομετανάστευση) μαζί με την αναδυόμενη και αποκαλούμενη "νέο-τρομοκρατία", αλλά και η μικροεγκληματικότητα (κλοπές, διαρρήξεις, κλπ) που μαστίζουν την ελληνική κοινωνία, με αποτέλεσμα την εδραίωση του αισθήματος ανασφάλειας στους πολίτες. Δυστυχώς, στο Ευρωπαϊκό περιβάλλον, η Ελλάδα συγκαταλέγεται πλέον στις χώρες με τους υψηλότερους δείκτες εγκληματικότητας και ταυτόχρονα αποτελεί case study προς αποφυγή αντιμετώπισης εξάρσεων της εγκληματικότητας, λαθρομετανάστευσης, διαφθοράς, ρατσισμού και ούτω καθεξής.
Πώς, όμως, να αντιμετωπισθεί αποτελεσματικά η εγκληματικότητα όταν το ανθρώπινο δυναμικό της ΕΛ.ΑΣ διοικείται με μεθόδους και τεχνικές μεταπολεμικής εποχής; καθημερινή διάθεση σε μέτρα τάξης με λογικές ακατανόητες ακόμη και για τον πρωτοετή δόκιμο αστυφύλακα, ακατάστατα ωράρια εργασίας συχνά κατά παράβαση της σχετικής νομοθεσίας, συνεχής εργασία χωρίς ημερήσιες αναπαύσεις για ολόκληρους μήνες, απαράδεκτες καθυστερήσεις για την καταβολή οδοιπορικών εξόδων σε μια περίοδο που ο αστυνομικός αιμορραγεί οικονομικά, κατάφωρα άδικες και επανειλημμένες μειώσεις στις πενιχρές μισθολογικές απολαβές του, με αποτέλεσμα να μην είναι πλέον δυνατή η αξιοπρεπής διαβίωση της οικογένειας του.
Αναφορικά με τις υποδομές της ΕΛ.ΑΣ και προκειμένου να γίνει αντιληπτή τόσο η κατάσταση που επικρατεί τα τελευταία χρόνια, όσο και η επίδραση αυτής της κατάστασης στο ευρύτερο κοινωνικό σύνολο, αξίζει να αναφερθούμε σε μία επιστημονική διαπίστωση που έγινε στα μέσα της δεκαετίας του ΄60 στο Λονδίνο από τον J. Sullivan στο έργο του: Introduction to Police Science: The policeman in the community, (Tavistock), London, 1966, p. 248) «…Γρήγορα μπορεί κανείς να διαπιστώσει εάν οι σχέσεις μεταξύ Αστυνομίας-κοινού είναι καλές ή κακές σε μια πόλη….όταν οι σχέσεις Αστυνομίας-κοινού είναι κακές, οι μισθοί των αστυνομικών είναι χαμηλοί, δεν υπάρχουν επιδόματα, οι εγκαταστάσεις της Αστυνομίας βρίσκονται σε παλαιά κτίρια, ενώ ο εξοπλισμός είναι ανεπαρκής…» Αυτή είναι η τραγικότητα της σημερινής κατάστασης των υποδομών της ΕΛ.ΑΣ, με μία όμως σημαντική διαφορά: Οι Έλληνες αστυνομικοί πληρώνουν από το μισθό τους-που δεν επαρκεί για τις βασικές τους ανάγκες-προκειμένου να αγοράσουν τον εξοπλισμό τους, να συντηρήσουν τα υπηρεσιακά τους οχήματα, έτσι ώστε να διαφυλάξουν τη σωματική τους ακεραιότητα και την αξιοπρέπεια τους.
Ουδέποτε, εν ολίγοις, η Ελληνική Αστυνομία έχει βρεθεί σε τόσο χαμηλά επίπεδα κοινωνικής αποδοχής. Πάρα ταύτα, ο αστυνομικός συνεχίζει με αυταπάρνηση να δίνει ακόμη και την ίδια τη ζωή του στην εκτέλεση του καθήκοντος, που αποδεικνύει το μεγαλείο της ψυχής του και της πίστης του στα ιδανικά του αστυνομικού λειτουργήματος.
Και από πλευράς πολιτείας, ποια είναι η έμπρακτη υποστήριξη στις οικογένειες των πεσόντων και κυρίως στα παιδιά τους; Σε όλες τις σύγχρονες αστυνομίες τα παιδιά των πεσόντων στο καθήκον αστυνομικών, τίθενται υπό την άμεση φροντίδα και προστασία της πολιτείας. Αντίθετα, η έμπρακτη υποστήριξη των οικογενειών των πεσόντων έρχεται μέσα από εράνους που πραγματοποιούν οι συνάδελφοι των πεσόντων από το υστέρημα τους...
Και σε αυτή την τραγική κατάσταση που έχει διαμορφωθεί τα τελευταία δύο χρόνια, έρχονται να προστεθούν τα αυξημένα κρούσματα τραυματισμών και απωλειών ζωής αστυνομικών, καθώς και ένα νέο ολέθριο φαινόμενο για το ανθρώπινο δυναμικό της ΕΛ.ΑΣ.: οι αυτοκτονίες αστυνομικών! Σε κάθε σύγχρονη αστυνομία, οι αυτοκτονίες αστυνομικών αποτελούν επί μονίμου βάσεως αντικείμενο επιστημονικής διερεύνησης. Στην ΕΛ.ΑΣ;
Η νέα αστυνομική ηγεσία, λοιπόν καλείται να διαδραματίσει ένα ουσιαστικό ηγετικό ρόλο, μακριά από πολιτικές, υπηρεσιακές και προσωπικές σκοπιμότητες, προκειμένου να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά μία συνεχώς επιδεινούμενη κατάσταση και ειδικά, μάλιστα, σε μία χρονική περίοδο που οι αστυνομικοί εισπράττουν το μεγαλύτερο μέρος της ευρύτερης κοινωνικής αδικίας από τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης.
Οι προσδοκίες του αστυνομικού και πολιτικού προσωπικού της ΕΛ.ΑΣ αλλά και ολόκληρης της Ελληνικής κοινωνίας είναι μεγάλες. Οι ηγεσίες έρχονται και παρέρχονται. Τα πεπραγμένα τους όμως μένουν ανεξίτηλα γραμμένα εσαεί.
Να ευχηθούμε καλή επιτυχία στο έργο τους!
Ευάγγελος Στεργιούλης
Διδάκτωρ Κοινωνιολογίας Παντείου Πανεπιστημίου
Υποστράτηγος ε.α της ΕΛ.ΑΣ (email: evaste@otenet.gr)
αναδημοσίευση bloko.gr
